Sandomierz - Katedra
Wpisany przez Krzysztof Żołądek
piątek, 13 lutego 2015 20:57
Gotycki kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu powstał około 1360 roku. Bazylikę wzniesiono w miejscu romańskiej kolegiaty zniszczonej najazdami tatarskimi i litewskimi. Do dziś zachowała ona swój pierwotny układ przestrzenny - trójnawowe wnętrze z trójbocznym prezbiterium i sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Pomimo barokizacji wnętrza, która miała miejsce w latach 1708-1776 nadal posiada wiele pierwotnych cech stylowych. Warto zwrócić uwagę na bogate dekoracje rzeźbiarskie kościoła.
W 1934 r. biskup W. Jasiński przeniósł parafię z katedry do kościoła św. Józefa. Parafia Katedralna erygowana została po raz drugi w roku 1982. Biskup Edward Materski wydzielił wówczas część parafii św. Józefa i utworzył parafię w Katedrze. W jej skarbcu przechowywane są liczne starodruki i relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego ufundowany przez króla Władysława Jagiełłę. Król podarował relikwiarz w uznaniu zasług rycerstwa sandomierskiego, poniesionych w bitwie pod Grunwaldem.
Wyposażenie wnętrza katedry sięga XV wieku. Podziwiać tu można freski bizantyjsko–ruskie oraz rokokowe ołtarze, które znaleźć można przy międzynawowych filarach. Są one dziełem Macieja Polejowskiego ze Lwowa. Ołtarze i portale Katedry wykonane są z czarnego marmuru, a ozdobione marmurem różowym.
Na ścianach naw widnieje zespół 16 obrazów Karola de Prevot, z których 12 tworzy tzw. "Kalendarium", natomiast cztery obrazy pod chórem przedstawiają sceny z historii Sandomierza. To m.in.: "Męczeństwo Sandomierzan" i "Męczeństwo Dominikanów", które to zdarzenia miały miejsce podczas najazdu tatarskiego w 1260 roku. Kolejne obrazy przedstawiają także rzekomy rytualny mord żydowski oraz wysadzenie zamku przez Szwedów w 1656 roku. Na ścianach prezbiterium znajdują się bizantyjskie polichromie, wykonane ok. 1425 roku przez warsztat mistrza Hayla z Przemyśla. Z dużą starannością wykonano elementy kamieniarskie sklepienia – herby ziem i wizerunek fundatora. Ołtarz główny wzniósł około 1755 r. Francesco Placidi.
W sąsiedniej kamienicy (pod numerem piątym), często wynajmował mieszkanie Jarosław Iwaszkiewicz. To tu powstały opowiadania "Młyn nad Utratą", "Róża", a także dramat "Lato w Nohant".
Godziny zwiedzania:
od wtorku do soboty: 10.00, 11.00, 12.00, 13.00
w niedzielę i uroczystości: 13.00, 14.00
Źródła:
www.katedra.sandomierz.org
www.sandomierz.pl